Με βάση δημοσιογραφικές και μόνο πληροφορίες και υπό την προϋπόθεση της εγκυρότητας και της πληρότητάς τους, μπορεί να γίνει μια πρώτη εκτίμηση του επερχόμενου σχεδίου για τη ρύθμιση των λεγόμενων κόκκινων δανείων (non performing loans ή npl). Αλλά τούτη η προσέγγιση θα έχει μια ιδιαιτερότητα. Θα προσπαθήσουμε να δούμε τις προτεινόμενες ρυθμίσεις με οικονομικά δεδομένα. Όχι με νομικά.
Σύμφωνα με το σχέδιο τέθηκαν 5 κριτήρια για την υπαγωγή στην νέα εξωδικαστική διαδικασία. Αυτά είναι
1. Το ύψος των δανείων, δηλαδή το υπόλοιπο της οφειλής, όπως διαμορφώνεται σήμερα μαζί με τους τόκους, να μην ξεπερνάει τις 130.000 ευρώ
2. Η αξία της πρώτης κατοικίας που θέλει να προστατεύσει να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ
3. Οι καταθέσεις που έχει ο οφειλέτης να μην είναι πάνω από το 50% της οφειλής του
4. Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει να μην υπερβαίνει το 200% της οφειλής του
5. Το εισόδημά του να μην ξεπερνά τις 12.500 ευρώ όταν πρόκειται για μονομελή οικογένεια και τις 21.000 ευρώ όταν πρόκειται για ζευγάρι,όριο που προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί, έως τρία παιδιά. Η ρύθμιση μπορεί να φτάσει τα 25 έτη, με επιτόκιο euribor + 2%.
Κατ' αρχάς, έτσι τιθέμενα τα κριτήρια δείχνουν ότι οι άνθρωποι που τα αποφάσισαν είναι εκτός πραγματικότητας, εκτός κοινωνίας και εκεί θέλουν να παραμείνουν. Το ορισμένο ύψος συνολικής οφειλής 130.000 ευρώ μαζί με τους τόκους, μετά από 10 χρόνια κρίσης, είναι εμπαιγμός. Ιδίως δε την στιγμή που επί σειρά ετών οι τράπεζες προωθούσαν τις "κλασματικές δόσεις" ή την μερική καταβολή δόσης με κεφαλαιοποίηση του υπολοίπου των τόκων και έντοκες περιόδους χάριτος με κεφαλαιοποίηση των τόκων στη λήξη της, διογκώνοντας τις οφειλές των δανειοληπτών.
Δεύτερον, είναι εμπαιγμός και για τον πρόσθετο λόγο, ότι αγνοεί τις συνθήκες της αγοράς ακινήτων προ του 2009, οπότε και ελήφθησαν τα δάνεια στην πλειοψηφία τους. Τότε, για ένα νεόδμητο τριάρι 80τμ στο Ίλιον Αττικής ήθελες πάνω από 140.000 ευρώ και οι τράπεζες χρηματοδοτούσαν το 100% της τότε αξίας του σπιτιού.
Τρίτον, τα κριτήρια δημιουργούν κίνητρο παύσης πληρωμών και ρευστοποίησης ακινήτων και ευνοούν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Δείτε:
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε έναν δανειολήπτη που εντάσσεται στο Νόμο κι έχει:
- οφειλή 130.000 ευρώ
- εμπορική αξία κατοικίας 200.000 ευρώ (έχει μόνο ένα ακίνητο),
- δεν έχει καταθέσεις
- και έχει εισόδημα 12.000 ευρώ
Επισημάνω επίσης ότι το επιτόκιο euribor + 2%, δεν είναι αυτό που δείχνει. Κατά πλάσμα δικαίου οι ελληνικές τράπεζες λαμβάνουν την τιμή του euribor ως δήθεν μηδενική αν και στην πραγματικότητα είναι αρνητική, δηλαδή το αληθές περιθώριο προσεγγίζει το 2,5% κι όχι το 2% όπως φαίνεται με μια πρώτη ματιά.
Υποθέτουμε επίσης, ότι η ρύθμιση ισοδυναμεί με μια νέα εκταμίευση με την οποία εξοφλούνται οι παλαιές οφειλές.
Με τις υποθέσεις αυτές, λοιπόν, εάν ο παραπάνω δανειολήπτης μπει σε ρύθμιση με την τράπεζα με τότε θα πληρώσει στην ΕΤΕ
Ο ίδιος δανειολήπτης εάν μπει στη ρύθμιση του νόμου, τότε θα πληρώσει στην Eurobank περίπου
Δηλαδή, με τα τρέχοντα κριτήρια πιστοληπτικής ικανότητας, όπως τα δέχονται οι ίδιες οι τράπεζες, η μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής του ανθρώπου αυτού (ηλικία 40 ετών, μηδενικές οφειλές σε άλλους πιστωτές, ύψος οφειλής 130.000 ευρώ και εισόδημα 12.000 ευρώ) θα ήταν έως 349 ευρώ το μήνα (κατά το μέρος αυτό η ρύθμιση παραβιάζει Κοινοτική Οδηγία, αφού παραβλέπει την πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη).
Σημειώνω δε ότι για 130.000 οφειλής, με τις παραπάνω δόσεις θα έχει πληρώσει μετά από 25 έτη το συνολικό ποσό των (25 Χ 12 Χ 673 =) 201.900 ευρώ. Δηλαδή θα έχει πληρώσει περισσότερα από όσα αξίζει τώρα η κατοικία και δίχως να υπολογίζω μείωση της αξίας λόγω της φθοράς του χρόνου και της παλαιότητας που θα μεσολαβήσει στο χρονικό διάστημα των 25 ετών.
Ο ίδιος δανειολήπτης θα μπορούσε να λάβει δάνειο έως το ποσό των 65.400 ευρώ και όχι παραπάνω. Συνεπώς, δεν τον συμφέρει να αποπειραθεί να πληρώσει οφειλή 130.000 ευρώ, βαρος το οποίο εξάλλου δεν αντέχει.
Η δε δόση του για το ποσό των 130.000 ευρώ διαμορφώνεται μεταξύ 673 και 694 ευρώ ανά μήνα, τη στιγμή που τα ετήσια εισοδήματά του είναι 12.000 ευρώ, δηλαδή 1.000 ευρώ μηνιαίως. Μετά την καταβολή της δόσης θα του απομένει το ιλιγγιώδες ποσό των (1.000 - 673 =) 327 ευρώ το μήνα. 327 ευρώ το μήνα για να ζήσει!
(θυμάστε τι έλεγε ο Βενιζέλος για την Μολδαβία;;;)
(θυμάστε τι έλεγε ο Βενιζέλος για την Μολδαβία;;;)
Δηλαδή, οι πεφωτισμένοι που έλαβαν τις σχετικές αποφάσεις κουρέλιασαν και τις Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης, όπως οι ίδιοι της καθιέρωσαν και τις δημοσίευσαν στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασία του Καταναλωτή, του Υπουργείου Οικονομίας και Απάντυξης.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, αυτός ο δανειολήπτης έχει συμφέρον να μην ρυθμίσει ποτέ. Έχει συμφέρον να επιτρέψει τη ρευστοποίηση της κατοικίας του αφού έτσι θα εισπράξει τουλάχιστον την εμπορική της αξία, ύψους 200.000 ευρώ. Με τα χρήματα αυτά θα αποπληρώσει τα 130.000 της τράπεζας και θα του απομείνουν 70.000 ευρώ για να αγοράσει ένα νέο σπίτι δίχως να χρωστάει σε κανέναν πια. Ο δανειολήπτης αυτός θα διατηρήσει οικονομική δυνατότητα 1.000 ευρώ το μήνα και δεν θα δεχτεί να καταστεί χρεοδουλοπάροικος της τράπεζας.
Αλλά κι αν δεν βρεθεί πλειοδότης και επαναληφθεί η διαδικασία του πλειστηριασμού, τότε αφενός η τιμή του ακινήτου θα είναι μειωμένη και σημαίνει ότι τελικώς μπορεί να αποκτήσει το ακίνητο μέσα από διαδικασία πλειστηριασμού και ανθρώπου της εμπιστούνης του, σε ύψος πολύ κοντά στο μέγιστο δάνειο που θα μπορούσε να λάβει και να εξυπηρετήσει.
Αλλά ακόμα κι αν δεν βρει ρευστά διαθέσιμα, και πάλι, σε κάθε περίπτωση, φαίνεται να τον συμφέρει να αφήσει να ρευστοποιηθεί η οικία του, αφού με το 66% της δόσης (περίπου 400 ευρώ) θα μπορεί να μισθώσει ένα ποιοτικό ακίνητο, γλυτώνοντας τον ΕΝΦΙΑ και τα φορολογικά τεκμήρια, απομένοντας με οικονομική δυνατότητα περίπου 600 ευρώ το μήνα, αντί των 327 που του αφήνει η μεγαλόψυχη τράπεζα (κυβέρνηση δεν υπάρχει μη γελιόμαστε, οι τραπεζίτες κυβερνούν με τις ευχές των δικαστών). Και χωρίς οφειλή, αφού άλλωστε στην υπόθεσή μου, δεν υπάρχει άλλο ακίνητο για ρευστοποίηση.
Με λίγα λόγια, η προτεινόμενη ρύθμιση είναι ένα Βατερλώ της κοινής λογικής. Πρόκειται για μια παταγώδη αποτυχία. Τολμώ, δε να διακινδυνεύσω την πρόβλεψη, ότι δεν θα μειώσει τα κόκκινα δάνεια αλλά ενδέχεται να τα αυξήσει, ιδίως σε κομμάτια του πληθυσμού που έχουν διαρρήξει τους συναισθηματικούς δεσμούς με τα ακίνητά τους, μετά από 10 χρόνια οικονομικής κόπωσης και αιμορραγίας.
