Πωλείται όπως είναι κι όσο όσο...

Δεν είναι και τόσο μακριά εκείνη η εποχή που ο Καρατζάς, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, ανακοίνωνε την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης σε συνδυασμό με την νέα -για τα δεδομένα εκείνης της εποχής- δυνατότητα των τραπεζών να… πουλάνε τα δάνειά τους. 

Πράγματι, το 2003 ψηφίστηκε ο νόμος 3156, με τον οποίο ορίζεται τι ακριβώς είναι η τιτλοποίηση. Στο άρθρο 10 του παραπάνω νόμου, ορίζεται επί λέξει ότι :

«Τιτλοποίηση απαιτήσεων είναι η μεταβίβαση επιχειρηματικών απαιτήσεων λόγω πώλησης με σύμβαση που καταρτίζεται εγγράφως μεταξύ «μεταβιβάζοντος» και «αποκτώντος» σε συνδυασμό με την έκδοση και διάθεση, με ιδιωτική τοποθέτηση μόνον, ομολογιών οποιουδήποτε είδους ή μορφής, η εξόφληση των οποίων πραγματοποιείται: (α) από το Προϊόν είσπραξης των επιχειρηματικών απαιτήσεων που μεταβιβάζονται ή (β) από δάνεια, πιστώσεις ή συμβάσεις παραγώγων χρηματοοικονομικών μέσων.» 

Εκείνα ήταν τα χρόνια της μεγάλης ρευστότητας, που πλημμύριζε τις χρηματαγορές [1]. Ήταν τα χρόνια Ολυμπιακών Αγώνων και «μεγάλων έργων», χρόνια που μας έλεγαν ότι η Ελλάδα είναι «μεγάλη και ισχυρή και συγκαταλέγεται στους ισχυρούς της Ευρωπαϊκής οικογένειας» και άλλα τέτοια ευήκοα τερατουργήματα...

ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΑΝΕΙΩΝ

Όπως και να έχει, με τέτοιες θεσμίσεις, οι τράπεζες απέκτησαν την δυνατότητα να συγκαταλέγουν στο ενεργητικό τους τα δάνεια που σύναπταν με τους πελάτες τους. Ιδίως δε τα δάνεια αυτά, που συνοδεύονταν από εμπράγματες εξασφαλίσεις, δηλαδή κάθε δάνειο που εξασφαλιζόταν με προσημείωση υποθήκης ή υποθήκη, ευνόητο είναι, ότι είχαν μεγαλύτερη εμπορική αξία και παρείχαν αυξημένη ρευστότητα στα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία άρχισαν να τιτλοποιούν στις δευτερογενείς αγορές.

Αυτή η πρακτική κατέστη ευρέως γνωστή μετά την τελευταία Αμερικανική τραπεζική κρίση [2]. 

Στην Ελλάδα τα πράγματα έχουν περίπου ως εξής: 

Οι τράπεζες με ρητούς όρους [3], επεφύλαξαν για τον εαυτό τους το δικαίωμα, να εκχωρούν και να μεταβιβάζουν τις απαιτήσεις τους από το προϊόν του δανείου.

Εκμεταλλευόμενες το δωράκι της τιτλοποίησης, οι τράπεζες ίδρυσαν θυγατρικές εταιρίες, τις λεγόμενες «εταιρίες ειδικού σκοπού». Οι εταιρίες ειδικού σκοπού ανήκουν υποχρεωτικά κατά ποσοστό 51% των μετοχών τους στη μητρική τους εταιρία, δηλαδή την τράπεζα.

Αυτές οι εταιρίες αποκτούν από την μητρική (τράπεζα) το δάνειο του δανειολήπτη, το οποίο, είτε παρουσιάζει οικονομική σημαντικότητα, είτε παρουσιάζει κάποια επικινδυνότητα εξυπηρετήσεως. Αυτό σημαίνει, ότι αποκτώντας το δάνειο, απέκτησαν το δικαίωμα να εισπράξουν τις απαιτήσεις της μητρικής τράπεζας.

ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Αυτόματα, εκείνοι οι πολίτες που είχαν δανειοδοτηθεί από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ένιωσαν ασφαλέστεροι και ενδεχομένως κρυφογελούσαν, καθώς θεωρούσαν ότι αυτό συμβαίνει μόνο με τις εμπορικές τράπεζες, αλλά όχι με τους φορείς του δημοσίου.

Αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει ήδη από το 2006.

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 9 παρ.3 Ν. 3453/2006 (ΦΕΚ Α 74/7-4-2006) ορίζεται ότι «3. Σε περίπτωση μεταβίβασης εσόδων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.) κατά το άρθρο 14 παρ. 12 του ν. 2801/2000 ισχύουν ειδικώς τα εξής: α) εφαρμόζονται αναλόγως και οι διατάξεις του άρθρου 10, καθώς και των παραγράφων 2, 3, 4, 6, 7, 9, 11 και 13 του άρθρου 14 του ν. 3156/2003, με την επιφύλαξη των ευρύτερων φορολογικών απαλλαγών του άρθρου 14 του ν. 2801/2000…γ) η μεταβίβαση μπορεί να αφορά και απαιτήσεις ανεκχώρητες ή ακατάσχετες κατά το νόμο, συμπεριλαμβανομένων και των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 8 του ν.δ. 3783/1957 και του άρθρου 31 του από 21 Μαρτίου 1926 ν.δ/τος»

Ώστε, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσαν και λειτουργούν οι εμπορικές τράπεζες, με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο. Κι αν αυτό, εξακολουθεί σε κάποιους να φαίνεται εντελώς ακίνδυνο, προτού βιαστεί να εκτιμήσει τη βαρύτητα του κινδύνου, ας έχει στο νου το εξής ιδιαίτερα σημαντικό:

Με βάση ισχύουσα οδηγία της Τράπεζας της Ελλάδας, ένας δανειολήπτης δεν επιτρέπεται να επιβαρυνθεί με καταβολές που υπερβαίνουν το 40% του ετήσιου εισοδήματός του, προκειμένου για την εξυπηρέτηση των δανειακών του υποχρεώσεων. Εάν δε, έχει λάβει καταναλωτικό δάνειο, τότε δεν επιτρέπεται να επιβαρυνθεί με καταβολές που υπερβαίνουν το 30% του ετήσιου εισοδήματός του [4].

Δυστυχώς, σεβόμενος τον χώρο της εφημερίδας που με φιλοξενεί, αναγκάζομαι να αναφερθώ πολύ επιγραμματικά στα θέματα αυτά. Πήρατε μια πρώτη γεύση. Αλλά Σας δίνω την υπόσχεση, ότι θα ασχοληθούμε εκτενώς με τα θέματα αυτά και… δεν θα αφήσουμε τις Τράπεζες και το παράνομο Ελληνικό Δημόσιο σε… χλωρό κλαρί.

Ξεκινάμε μια νέα μορφή επανάστασης που θα λέγεται «επάνοδος στη νομιμότητα».

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 
(οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην έντυπη έκδοση λόγω έλλειψης χώρου και με τη σύμφωνη γνώμη μου)

[1]: Τότε, σχεδόν κανείς δεν είχε ασχοληθεί με την εκτίμηση του νέου τοπίου που διαμορφωνόταν, μέχρι που έκανε την εμφάνισή της η τραπεζική κρίση (που μετεξελίχθηκε σε κρίση χρέους και δημοσιονομική κρίση πολλών κρατών) και ανέλαβε η ίδια η ΕΕ να ρυθμίσει το θέμα των τιτλοποιήσεων. Με τον κανονισμό ΕΚ 24/2009 ορίστηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η διαδικασία της τιτλοποίησης του ενεργητικού, με την οποία τα πιστωτικά ιδρύματα αποσκοπούσαν στην άμεση αύξηση της ρευστότητάς τους.

[2]: Από τότε ολόκληρος ο κόσμος άρχισε να προβληματίζεται και έκτοτε προσπαθούμε αγωνιωδώς να καταλάβουμε, τι πραγματικά είχε και έχει συμβεί και σε τι βαθμό κινδυνεύει η πραγματική οικονομία από τις δευτερογενείς αγορές παραγώγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων.

[3]: τους οποίους συνομολογήσαμε όλοι μας στις δανειακές μας συμβάσεις 

[4]: Οι εταιρίες ειδικού σκοπού, που έχουν ιδρύσει οι ελληνικές τράπεζες, έχουν όλες ως έδρα τους τον ίδιο όροφο του ίδιου κτιρίου στο… Λονδίνο (Fifth Floor 6, Broad Street Place). Ώστε, αυτές οι εταιρίες δεν υπόκεινται και δεν λειτουργούν με βάση το Ελληνικό Δίκαιο αλλά με βάση το διαβόητο, πλέον, Αγγλικό Δίκαιο…

Έτσι, δεν υποχρεούνται να σεβαστούν τα ανωτέρω όρια. Απεναντίας, δικαιούνται να αξιώνουν το σύνολο της δόσης, όπως αυτό είχε συμφωνηθεί σε προ Μνημονίων εποχές, ακόμα κι αν πλέον, τα εισοδήματα του δανειολήπτη δεν επαρκούν για να καλύψουν τις συμπεφωνημένες τοκοχρεωλυτικές συνήθως δόσεις…