Περί τιτλοποιημένων δανείων

[Το παρακάτω άρθρο γράφτηκε για το τρίτο φύλλο της εφημερίδας "Το Χωνί", της 15-4-2012, όπου και δημοσιεύτηκε, ενώ από σήμερα, 17-4-2012, αναδημοσιεύεται αυτούσιο στο blog μου]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο προηγούμενο φύλλο, αναφερθήκαμε στην τιτλοποίηση των δανείων, δυνάμει του άρθρου 10 του Νόμου 3156/2003. Αρκετοί φίλοι, ιδίως νομικοί, έσπευσαν να μου πουν, ότι αναφέρομαι σε θεωρητικές δυνατότητες και όχι σε υλοποιημένη τραπεζική πρακτική.

Κι όμως, φίλοι μου, δυστυχώς, δεν αναφέρομαι σε μια αόριστη θεωρητική δυνατότητα. Αναφέρομαι στην τραπεζική πρακτική, όπως τη βιώνω στην καθημερινή άσκηση της δικηγορίας.

Έτσι, σας δείχνω το πιο πρόσφατο παράδειγμα τιτλοποιημένου δανείου, από αυτά που καλούμαι να χειριστώ. Ευελπιστώ να καταλάβετε, ότι αυτά που σας περιγράφω δεν ανήκουν στο απώτερο και απευκτέο μέλλον. Δεν είναι προϊόντα της καλπάζουσας φαντασίας μου. Είναι η πραγματικότητα, την οποία ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο κάθε δανειολήπτης, οποιαδήποτε στιγμή στο παρόν και το μέλλον.

Αλλά, πέρα από τις διαπιστώσεις αυτές, σημασία έχει, το Χωνί να πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε κάθε ελεύθερο πολίτη να αποτινάξει το ζυγό της τραπεζικής χούντας, που λειτουργεί σε αγαστή συνεργασία με την κατοχική κυβέρνηση Παπαδήμου. Έτσι, σήμερα, θα δούμε με ποιον τρόπο μπορείτε να αντιμετωπίσετε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν, ο μη γένοιτο, προέκυπτε αυτή η πραγματικότητα στη ζωή σας.

Α. ΚΛΕΙΔΙ Η ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ

Συνήθως, οι τράπεζες με τη δανειακή σύμβαση, την οποία υπογράψατε (με κάποιον από τους Γενικούς Όρους των Συναλλαγών) επεφύλαξαν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να εκχωρούν μονομερώς και δίχως την έγγραφη προειδοποίηση ή συναίνεσή σας, την απαίτηση από το προϊόν του δανείου σας.

Ωστόσο, η δανειακή σύμβαση καθ’ αυτή είναι και η αχίλλειος πτέρνα κάθε χορήγησης πιστώσεως. Έτσι και στη δική σας περίπτωση, η δανειακή σύμβαση είναι ταυτόχρονα το μεγάλο σας όπλο.

Τούτο συμβαίνει αφενός γιατί…ο εν λόγω όρος περί εκχωρήσεως μπορεί να μην περιλαμβάνεται στη σύμβασή σας! Ναι, κι όμως! 

Ενδέχεται η σύμβαση που έχετε υπογράψει με την τράπεζα να μην περιλαμβάνει τον σχετικό όρο. Με δεδομένο, ότι ο εκχωρητής πρέπει να έχει την εξουσία διαθέσεως της απαίτησης, ελλείψει της οποίας η εκχώρηση είναι άκυρη, εάν τέτοιος όρος δεν περιλαμβάνεται στη δανειακή σας σύμβαση, τότε οποιαδήποτε εκχώρηση της απαιτήσεως του δανείου σας είναι άκυρη.

Αφετέρου, πάντα ζητάμε, λαμβάνουμε και διατηρούμε στο αρχείο μας ένα αντίγραφο της δανειακής μας σύμβασης, γιατί κάθε δανειακή σύμβαση περιλαμβάνει ένα σύνολο Γενικώ Όρων Συναλλαγών οι οποίοι έχουν κριθεί από τα δικαστήρια άκυροι, ως καταχρηστικοί και αυτοί είναι τα μεγάλα σας όπλα απέναντι στην τραπεζική αυθαιρεσία.

Ενδεικτικά σας αναφέρω εδώ ότι έχουν ήδη κριθεί καταχρηστικοί οι όροι:

α) Περί εισπράξεως εξόδων εξέτασης αιτήματος δανειοδοτούμενου και προέγκρισης δανείου (ΠολΠρωτΑθ 961/2007),

β) περί προεισπράξεως εξόδων διαχείρισης του προεγκριθέντος δανείου (ΕφΑθ 5253/2003)

γ) περί υπολογισμού των τόκων επί ετησίας βάσεως 360 μόνο ημερών και όχι 365 (ΑΠ 430 / 2005),

δ) περί δικαιώματος, μονομερούς μεταβολής του επιτοκίου (ΕφΑθ 5253/2003)

ε) περί πιστώσεως του δανείου σε λογαριασμό του πελάτη και αμέσου εκτοκισμού πριν από την εκταμίευση (ΠολΠρωτΑθ 771/2007),

στ) περί πλήρους αποδεικτικής ισχύος του αποσπάσματος των εμπορικών βιβλίων της τράπεζας ως προς την κίνηση του λογαριασμού (ΕφΑθ 1558/2007)

ζ) περί εισπράξεως αποζημιώσεως σε περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής (ΑΠ 430/2005) και αρκετοί άλλοι, τους οποίους, όμως για την οικονομία της δημοσίευσης θα παραβλέψουμε.

Επομένως, πρώτο σας βήμα είναι να ζητήσετε και να λάβετε ένα αντίγραφο της δανειακής σας σύμβασης, ώστε να διαπιστώσετε, εάν η Τράπεζα έχει επιφυλάξει για τον εαυτό της την δυνατότητα εκχωρήσεως.

Παρεμπιπτόντως, θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι η λήψη αντιγράφου της δανειακής σας σύμβασης αποτελεί δικαίωμά σας.

Ωστόσο, μπορεί η Τράπεζα να σας ζητήσει καταβολή χρημάτων για την χορήγηση των αντιγράφων «ως έξοδα» εξέτασης  του αυτού αιτήματος  (έκδοσης βεβαίωσης οφειλών, αντίγραφα συμβάσεων κλπ). Σε τέτοια περίπτωση, ζητήστε με  έγγραφη αίτησή σας να σας απαντήσουν και να σας υποδείξουν λογαριασμό ή υποκατάστημα που θα καταβάλλετε τα «έξοδα» αυτά αλλά υπογράψτε το καταθετήριο «με επιφύλαξη κάθε νομίμου δικαιώματός σας», λαμβάνοντας υπόψη σας, ότι κάθε σχετικός όρος που επιβάλλει χρέωση ποσού ως έξοδα εξέτασης  αιτήματος έκδοσης αντιγράφων των δανειακών σας συμβάσεων έχει -με την υπ’ αριθμ. 961/2007 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών - κριθεί ως  άκυρος και καταχρηστικός.

Β. Το «Βιβλίο»

Στην παράγραφο 8 του άρθρου 10 του Ν 3156/2003 ορίζεται επί λέξει ότι: «8. Η σύμβαση μεταβίβασης των τιτλοποιούμενων απαιτήσεων καταχωρίζεται σε περίληψη που περιέχει τα ουσιώδη στοιχεία αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου 2844/2000 (ΦΕΚ 220 Α`) και κατισχύει των συμφωνιών μεταξύ μεταβιβάζοντος και τρίτων περί ανεκχωρήτου των μεταξύ τους απαιτήσεων».

Στο δε άρθρο 3 του Νόμου 2844/2000 ορίζεται ότι:

«1. Η δημοσίευση γίνεται, ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον, με κατάθεση εντύπου που περιέχει περιληπτικά τα στοιχεία του άρθρου 1 και υπογράφεται από τα μέρη και, στην περίπτωση του τρίτου εδαφίου της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1, από τους συγκυρίους. Το γνήσιο της υπογραφής θεωρείται από τον ενεχυροφύλακα, εκτός αν είναι ήδη θεωρημένο από αστυνομική ή άλλη δημόσια αρχή ή από συμβολαιογράφο. Η κατάθεση γίνεται στο ενεχυροφυλακείο του τόπου της κατοικίας ή της έδρας του ενεχυραστή ή, αν ο ενεχυραστής δεν έχει κατοικία ή έδρα στην ελληνική επικράτεια, στο Ενεχυροφυλακείο Αθηνών. Η μορφή του εντύπου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης.

2. Ο ενεχυροφύλακας συντάσσει και υπογράφει πάνω στο έντυπο της προηγούμενης παραγράφου πράξη κατάθεσης, που αριθμείται κατά χρονολογική σειρά. Τα έντυπα καταχωρίζονται αλφαβητικά σε ευρετήριο με βάση το όνομα του ενεχυραστή και, βιβλιοδετούμενα, αποτελούν το δημόσιο βιβλίο του παρόντος νόμου. Τα παραπάνω στοιχεία μπορεί να τηρούνται και ηλεκτρονικά, με την προσήκουσα προσαρμογή τους σε αυτή τη μορφή τήρησης».

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

Εν ολίγοις σημαίνει ότι μπορείτε να απευθυνθείτε στο ενεχυροφυλακείο Αθηνών, για να μάθετε, εάν το δάνειό σας έχει τιτλοποιηθεί και εάν έχει εκχωρηθεί η απαίτηση της τράπεζας σε κάποια από τις θυγατρικές «εταιρίες   ειδικού σκοπού», που εδρεύουν στο Λονδίνο και (όλως τυχαίως) έχουν όλες την έδρα τους στον ίδιο όροφο του ιδίου κτιρίου…

Γ. Η «Αναγγελία».

Στο άρθρο 460 του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι «Ο εκδοχέας δεν αποκτά δικαιώματα απέναντι στον οφειλέτη και στους τρίτους πριν ο ίδιος ή  ο εκχωρητής αναγγείλει την εκχώρηση τον οφειλέτη».

Εν προκειμένω, λοιπόν, θα πρέπει, είτε η τράπεζα η οποία σας χορήγησε το δάνειο, είτε η εταιρία ειδικού σκοπού (ως εκδοχέας, στον οποίο εκχωρήθηκε το δάνειο) να σας αναγγείλουν, ότι η απαίτηση εκχωρήθηκε και στο μέλλον θα ασκείται από την εταιρία ειδικού σκοπού.

Η αναγγελία δεν υπόκειται σε ορισμένο τύπο και μπορεί να γίνει ρητά ή σιωπηρά. Μετά την αναγγελία, αποκόπτεται οριστικά κάθε δεσμός του οφειλέτη με τον εκχωρητή (δηλ την τράπεζα) και η απαίτηση αποκτάται από τον εκδοχέα (δηλ. την εταιρία ειδικού σκοπού), ο οποίος καθίσταται αποκλειστικά δικαιούχος της απαίτησης δικαιούμενος να την εισπράξει και να κινηθεί δικαστικά προς τούτο κατά του οφειλέτη.

Μάλιστα, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ 290/2001 απόφαση του Εφετείου Θράκης, όπου αποφασίστηκε ότι «Η μεταβίβαση επέρχεται μόνο από και με την αναγγελία (βλ. σχετ. ΑΠ 275/1997 ΕλΔ 38,1809, Λεβαντής, "Ανώνυμες Εταιρίες" τόμος 1ος σελ. 308, Περάκης, "το Δίκαιο της ΑΕ" 1992 τόμος 1ος σελ. 486, Δημάκoυ, Εις Γεωργιάδη -Σταθόπουλου ΑΚ 948-949 αριθ. 22, Δελούκα "Αξιόγραφα" παρ. 6 και 17). Με βάση δε τις γενικές αρχές η αναγγελία είναι άτυπη μονομερής δήλωση που πρέπει να γνωστοποιηθεί προς τον οφειλέτη ρητώς ή σιωπηρώς και κατά την κρατούσα γνώμη η γνώση του τελευταίου για την εκχώρηση δεν αναπληρώνει την αναγγελία (ΕφΘεσ 21/1950 EEΝ 18,617 -Κρητικός, Εις Γεωργιάδη -Σταθόπουλου ΑΚ 460 αριθ. 15 και 20, Σούρλας ΕρμΑΚ άρθρο 460 αριθ. 18)» θα πρέπει να τονιστεί, ότι η καταχώρηση της τιτλοποίησης στο ενεχυροφυλακείο Αθηνών δεν συνιστά αναγγελία και σε κάθε περίπτωση η απλή γνώση από μέρους σας της τιτλοποιήσεως του δανείου σας δεν είναι ικανή να επιφέρει έγκυρη εκχώρηση της δανειακής απαίτησης της τράπεζας προς την εταιρία ειδικού σκοπού.

Δ. Η ντρίμπλα

Απέναντι σε όλο αυτό το τραπεζικό χάος έχετε μια σχεδόν εξωφρενική δυνατότητα: Ο νόμος προβλέπει, ότι, εάν η εκχώρηση γίνει στον οφειλέτη της απαίτησης, το χρέος αποσβένυται λόγω συγχύσεως.

Τώρα λάβετε υπόψη σας ότι το δάνειό σας μπορεί να εκχωρήθηκε σε ένα εύρος τιτλοποίησης το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 40% έως και 80% της αρχικής τραπεζικής απαίτησης. Για να το πούμε απλά και παραδειγματικά, εάν λάβατε ένα ποσό ύψους 100.000€, τότε η τράπεζα ενδέχεται να τιτλοποίησε και να πούλησε επί της ουσίας το δάνειό σας για ποσό από 40 έως και 80 χιλιάδες ευρώ.

Αυτό σημαίνει, ότι η εταιρία ειδικού σκοπού θα έχει κέρδος, εάν της προτείνετε να της αγοράσετε το χρέος σας σε τιμή λίγο καλύτερη από αυτήν που το αγόρασε αυτή. Έτσι, στο παραπάνω παράδειγμα, αν το δάνειό σας (το οποίο αρχικά ήταν της τάξης των 100.000€) εκχωρήθηκε για 60.000€, τότε εσείς με μια πρόταση αγοράς του δανείου σας που θα αγγίζει τις 65-70.000€ μπορείτε να αποσβήσετε το χρέος σας πετυχαίνοντας ταυτόχρονα ένα γενναίο κούρεμα του δανείου σας και μάλιστα, απολύτως νόμιμα και δίχως να είναι ικανή η τράπεζα να επέμβει σε αυτή τη συναλλαγή.

Ε. Η άμυνα

Ωστόσο, επειδή τέτοια ρευστότητα δεν είναι δυνατό να την διαθέτει ο καθένας μας, ιδίως μετά την ληστρική επιδρομή στα εισοδήματα και τα δικαιώματα των πολιτών, η άμυνά σας είναι να στηριχτείτε στην δανειακή σας σύμβαση, στις ακυρότητες τις οποίες αυτή (μετά βεβαιότητας) περιλαμβάνει και με τη συμβουλή του δικηγόρου σας να επιδιώξετε την αναγνώριση της ακυρότητας της δανειακής σας συμβάσεως.

Και έχετε στο νου σας και ένα τελευταίο πολύ σημαντικό στοιχείο: Η έγερση μιας αγωγής (η οποία πάντως θα εκκρεμοδικεί για αρκετά χρόνια, οπότε μην προσδοκάτε άμεση απεμπλοκή από τον δικαστικό σας αγώνα, εάν τον ξεκινήσετε) δημιουργεί εκκρεμοδικία, η οποία κωλύει την τράπεζα να προβεί στην έκδοση διαταγής πληρωμής σε βάρος σας, ακόμα κι αν εσείς σταματήσετε τις καταβολές των δόσεων του δανείου σας.

Σας είπα και στο προηγούμενο άρθρο, σας το λέω και τώρα: Το τραπεζικό κράτος του χουντικού Παπαδήμου δεν θα το αφήσουμε σε χλωρό κλαρί. Με το Χωνί θα ενημερώσουμε κάθε πολίτη για τα δικαιώματά του, ώστε να μπορεί να τα βάλει με τη Λερναία Ύδρα του σύγχρονου κόσμου, το τραπεζικό σύστημα, χωρίς φόβο και με πολύ πάθος μέχρι την ολοκληρωτική νίκη του λαού.